AIRPOMERANIA: Zadania zrealizowane
W ramach projektu AIRPOMERANIA wdrożono na następujące zadania , które zostały opisane szczegółowo poniżej zapraszamy do lektury:
1) SIEĆ POMIAROWA
Na poniższej mapie przedstawiono wszystkie pomiary powietrza w województwie pomorskim (pomiary automatyczne , manualne oraz pasywne). W ramach sieci pracuje 17 stacji automatycznego monitoringu powietrza. W ramach projektu AIRPOMERANIA wybudowano 4 nowe stacje pomiarowe : w Kościerzynie, Lęborku, Malborku oraz Nowej Karczmie (z analizatorami SO2,NOx,CO,ozon,benzen,PM10,PM2,5) oraz przeprowadzono modernizację stacji w Słupsku. Wyniki ze stacji automatycznych prezentowane są stronie projektu http://airpomerania.pl/pomiary/wyniki-pomiarowe.html .
Poniżej mapa dotycząca wszystkich pomiarów w województwie pomorskim., kliknij na mapę aby zobaczyć powiększenie:
2) SIEĆ LABORATORYJNA
Laboratorium WIOŚ wdrożyło pomiary stężenia lotnych węglowodorów aromatycznych m.in. benzenu w Malborku, Lęborku, Kościerzynie i Liniewku Kościerskim. Pomiary te odbywają się przy użyciu referencyjnej metodyki z zastosowaniem chromatografii gazowej z desorpcją termiczną. Ta nowoczesna technika wymaga pewnego okresu wdrożeniowego, ze względu na jej nieliczne zastosowania na terenie naszego kraju i braku doświadczenia – nawet w naukowych placówkach badawczych. Poniżej opisanobardzije szcegółowo ta metodyką wraz ze zdjęciami laboratorium.
Oznaczanie zawartości benzenu w powietrzu atmosferycznym odbywa się za pomocą chromatografu gazowego z detekcją masową i z desorberem termicznym, pokazano poniżej na zdjęciu.
Poniżej na zdjęciu zestaw kontrolno pomiarowy przy desorberze termicznym.
Próbki powietrza pobierane są aktywnie na adsorber umieszczony w rurkach metalowych.
Z rurek próbki są desorbowane w automatycznej instalacji i kierowane na chromatograf gazowy. Tam następuje rozdział zaadsorbowanych substancji. Identyfikowane są w detektorze masowym stanowiącym integralną część chromatografu. Wysoka czułość i duża selektywność metody pozwalana dokładne oznaczenie stężenia benzenu w powietrzu.
Poniżej na zdjęciu elektroniczna mikrowaga do oznaczania zawartości pyłu w powietrzu.
Zawartość pyłu w powietrzu oznacza się metodą wagową określając ilość pyłu zatrzymanego na filtrach. Bada się pyły o uziarnieniu mniejszym niż 2,5 mikrometra (PM2,5) oraz o uziarnieniu mniejszym niż 10 mikrometrów (PM10). Procedura ważenia ze względu na małe wskazania jest dość skomplikowana. Wymaga kilkudniowego kondycjonowania filtrów (patrz szalki nad wagą) w atmosferze pokoju wagowego.
Poniżej na zdjęciu spektrometr absorpcji atomowej z detektorem masowym do oznaczania metali w pyle stanowiącym zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego.
W pyle wydzielonym z powietrza i zebranym na filtrach PM10 bada się zawartość metali uznanych za szczególnie groźne. W spektrometrze absorpcji atomowej z detektorem masowym sprawdza się zawartość niklu, arsenu, kadmu, ołowiu. Bardzo niska zawartość tych zanieczyszczeń możliwa jest do zbadania na przedstawionym analizatorze.
Zważone filtry są mineralizowane bardzo czystymi kwasami. Uzyskane roztwory po dalszym doczyszczeniu badane są w spektrometrze. Oznacza się stężenia roztworów na poziomie nanogramów w decymetrze sześciennym.
Poniżej na zdjęciu praca pod dygestorium w laboratorium WIOŚ Gdańsk.
Liczne prace analityka chemicznego wykonywane są z użyciem substancji niebezpiecznych. Takie działania wykonuje się w warunkach zabezpieczających otoczenie przed agresją stosowanych substancji. Odpowiednim zabezpieczeniem jest dygestorium tj odpowiedni przygotowana szafa z opuszczanymi przednimi oknami i wyciągiem powietrza poza pomieszczenia laboratorium.
Poniżej na zdjęciu ekstraktor z fazy stałej wykorzystywany do przygotowania próbek do oznaczania benzo(a)pirenu w pyle z powietrza atmosferycznego.
Innym rodzajem zanieczyszczenia powietrza bardzo groźnym dla człowieka jest benzo(a)piren B(a)P. W otoczeniu występuje w pyle jako skutek różnorodnych procesów spalania. Stężenie tej substancji jest minimalne. Filtry z pyłem poddaje się ekstrakcji w ekstraktorze z fazy stałej za pomocą rozpuszczalników organicznych w których B(a)P dobrze się rozpuszcza. Po doczyszczeni ekstraktu wykonuje się analizę na chromatografie cieczowym z detektorem fluoroscencyjnym.
3) SIEĆ INFROMACYJNA PANELI
W ramach projektu AIRPOMERANIA rozbudowano system informacji publicznej sieci paneli ENVIRONet. Są to 42 calowe monitory wraz z komputerem , które zamontowano w starostwach powiatowych 12 paneli wewnętrznych i 1 panela wewnętrzny w gminie Nowa Karczma. Ponadto w ramach projektu przewidziane są dwa panele zewnętrzne w Gdańsku i w Tczewie. Na panelach prezentowana aktualna informacja o jakości powietrza, informacja o projekcie oraz slajdy dla danej instytucji, gdzie znajduje się panel.
Rozmieszczenie wszystkich paneli przedstawiono na mapce poniżej, kliknij na mapę aby zobaczyć powiększenie :
Poniżej pokazano również zdjęcia paneli z wybranych lokalizacji .
PANEL W BYTOWIE
PANEL W KARTUZACH
PANEL W LĘBORKU
PANEL W NOWEJ KARCZMIE
3) BIBLOTEKA AIRPOMERANIA
Biblioteka AIRPOMERANII zbudowana jest z czterech baz zawierających aktualizowane zasoby informacji dotyczących jakości powietrza w województwie pomorskim. W skład biblioteki wchodzą:
1) baza emisji
2) imisji
3) meteorologii
4) wyników modelowania.
-
Baza emisji – zawiera aktualizowane informacje dotyczące emisji zanieczyszczeń do powietrza w województwie pomorskim. Wszystkie dane
o emisji z lat 2008-2011 przygotowane są w formacie arkusza kalkulacyjnego oraz formacie ARC GIS-a shapefile z podziałem na: emisję punktową, powierzchniową, liniową, rolniczą, a także udziały typów emisji w całkowitej emisji w powiatach województwa pomorskiego.
Emisja punktowa dotyczy źródeł, w których zanieczyszczenia wydostają się przez komin. Źródłem pozyskania danych dla emisji przemysłowej są ankiety, pozwolenia zintegrowane, pozwolenia i decyzje na wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza oraz zgłoszenia instalacji. Na podstawie powyższych informacji skonstruowana została baza emitorów punktowych zawierająca m.in. takie dane jak: wysokość emitora, średnica, prędkość wyrzutu spalin, czas pracy, emisje określonych zanieczyszczeń, adres itd. Baza zawiera również sumy emisji punktowej z podziałem na gminy i powiaty.
Na emisję powierzchniowa składają się dane dotyczące emisji powierzchniowej z przemysłu (emisja niezorganizowana z terenów stoczniowych oraz z hałd, emisja z przeładunków w portach Gdańska i Gdyni, emisja ze spalania paliwa w statkach) oraz z ogrzewania indywidualnego.
Emisja liniowa została wyznaczona na podstawie informacji o natężeniu i strukturze ruchu uzyskanej z przeprowadzonych pomiarów oraz kilku zestawów wskaźników. Baza zawiera 2 rodzaje katastrów emisji komunikacyjnej – dla miast kataster o oczku 250 m oraz poza miastami o oczku
Emisja rolnicza składa się z 4 grup (emisja pochodząca z dużych ferm, z hodowli indywidualnej, pochodząca z upraw polowych w tym nawożenia, z maszyn rolniczych), dla których przygotowano katastry emisji o oczku
-
Baza imisji zawiera wyniki pomiarów pozyskiwane ze stacji pomiarowych w województwie pomorskim. Wszystkie dane dotyczące stężeń zanieczyszczeń w powietrzu dostępne są w formacie arkusza kalkulacyjnego w postaci średnich jednogodzinnych, dobowych oraz ośmiogodzinnych kroczących (dla ozonu i tlenku węgla).
-
Baza meteorologii zawiera dane meteorologiczne pomiarowe jak i modelowe na temat warunków meteorologicznych w województwie pomorskim. Dane jakie można uzyskać korzystając z tej bazy to m.in. : prędkość i kierunek wiatru, temperatura powietrza, ciśnienie, wilgotność, opad atmosferyczny oraz nasłonecznienie.
-
Baza wyników modelowania zawiera informacje dotyczące przestrzennych rozkładów stężeń zanieczyszczeń powietrza w województwie pomorskim wyznaczonych na podstawie obliczeń modelowych. Modelowanie umożliwia prognozowanie stężeń z różnym krokiem czasowym 24 h , max.1 h jak średnioroczne co pozwala na pełną diagnozę jakości powietrza. Wizualizacje i wstępne analizy wyników obliczeń prezentwoane są na mapach cyfrowych.